منبع الهام در خلق یک اثر معماری

برای مطالعه این پست به وبلاگ http://www.7artists.blogspot.com/ که حاصل همکاری من و چند تن از دوستان هنرمندم می باشد مراجعه کنید.

جلسه نهم "مکان یابی در معماری"(24/2/88)

میدان حسن آباد که به سبک نئوکلاسیسیزیم فرانسه طراحی شده است از بناهای دوره پهلوی اول است که کاملا به شکل غربی ساخته شده است.

منطقه حسن آباد از مناطق شمال غرب طهران قدیم بوده است که یکی از بزرگترین باغ های طهران قدیم و متعلق به میرزا یوسف آشتیانی بوده است که استخر بزرگ این باغ محل کنونی سفارت ایتالیاست.(جریان نابودی این باغ ها و بناهای این دوره در اثر جابجایی خانه شاه در زمان پهلوی دوم موضوع بسیار جالبی است که در جلسه هفتم کلاس مکان یابی استاد نوروزیان مورد بررسی قرار گرفت).

مستوفی المملک قبل از گسترش یافتن طهران و خراب شدن حصار شاه طهماسبي آن به سال 1286ق بيشتر زمينهاي بيرون حصار تا بهجت آباد و از آنجا تا يوسف آباد و ونك و اوين را خريداري كرد. پس از بزرگ شدن طهران باغ بزرگي ايجاد كرد و آن را به نام پسرش حسن، حسن آباد نامگذاري كرد. اين وجه تسميه حسن آباد است.

پس از فوت ميرزا يوسف آشتياني ورثه اين ملك را تكه تكه كرده به مردم فروختند به صورتي كه پس از چندين سال اثري از اين باغ باقي نماند و محله مسكوني حسن آباد از دل آن زاده شد. به طوري كه در آمارگيري مستغلات دارالخلافه طهران به سال 1297 شمسي اين محله داراي 572 باب خانه، 866 مغازه،39 كاروانسرا،16 باغچه و 14 حمام بود. و در واقع از محله هاي بزرگ طهران به شمار مي آمد كه عده نفوس آن 12570 نفر سر شماري شده بود. معابر اين محله مانند ساير معابر طهران كم عرض و پيچ در پيچ بود.

پس از تغيير سلطنت قاجار، رضا پهلوي می خواست سريعاً و از راه ميان بر، ايران را به تمدن برساند. يكي از اين فعاليتهاي سريع و ميان بر به تقلید از سبک شهرسازی بارون هاسمن شهردار پاریس در دوره ناپلئون سوم (قیچی کردن شهر) در طهران انجام شد. وي يكي از خشن ترين افسران خود يعني سرتيپ كريم آقا بوذرجمهر را براي اصلاح تهران به شهرداري برگمارد. وي مي بايست طهران قجري را به تهران پهلوي تبديل مي كرد.

بوذرجمهر كه بويي از احساس و لطافت نبرده بود با هر چه آثار قديمي مخالف بود.
تخريب دروازه هاي دوازده گانه تهران، تكيه دولت و ... بسياري ديگر فهرست بلند بالايي از ويرانگري اين مرد است. وي تنها خط راست را مي شناخت و تهران را با خطوط خيابانهاي شمالي و جنوبي قطعه قطعه كرد.
هر چند براي توسعه شهر بزرگي همچون تهران برخي اصلاحات لازم بود ولي تخريبگري وي و خالي كردن تهران از شناسنامه قديمش قابل توجيه نيست. برخي از تغييرات و كاربريهاي وي تا الان نيز باقي مانده است. از جمله آن ميدان حسن آباد يا هشت گنبد است.

میدان را کریم آقا بوذر جمهر، با ویران کردن خانه‌ها و مغازه‌های چهار طرف، توسعه داد و بعدها هشت گنبد در هشت قسمت میدان بنا کرد.معمار ارمنی این میدان قلیچ باقلیان است (که عمارت شهربانی را هم ساخته است) اما مهندس محاسب آن، معمار برجسته ایران لئون تادوسیان بوده است .

درسال ۱۳۴۵ ه.ق، یکی از گنبدها به منظور ساختن بانک ملی تخریب شد و میدان هشت گنبدان به هفت گنبدان تبدیل گردید.این گنبد هم اکنون بازسازی شده است‌.

سبك معماري اين ميدان كاملاً غربي است و نسبتي با معماري سنتي ايراني ندارد. نگرش غرب گرايانه اين زمان حكومت در سبكهاي معماري ايراني نيز نفوذ يافت يعني سبك معماري ساختمانهاي گنبدي. مشابه اين معماري در ساختمان بزرگ تخريب شده تلگرافخانه در ميدان توپخانه، ميدان مخبرالدوله، بانك تجارت( بازرگاني سابق) اصفهان و چند بناي ديگر ديده مي شود.

ميدان حسن آباد به سال 1309 با نام پهلوي در چهارراه حسن آباد سابق به بهره برداري رسيد. ميداني دايره شكل به شعاع 45 متر و مساحت حدود 6358 متر.در گذشته در وسط این میدان مجسمه و حوضچه ای زیبا قرار داشت که در پی ساخت و سازهای مترو و ایجاد زیر گذر , تمام این بنای زیبا تخریب شد .

قبرستان معروف حسن آباد كه در شمال غرب ميدان بود به سال 1317 به مركز آتش نشاني تبديل شد و قبرستان آن تعطيل گرديد. از نكات جالب اين ميدان وجود حمامي در نزديك قبرستان بود كه در نزد عوام شايع بود كه محل رفت و آمد اجنه است و به همين دليل اين حمام از رونق افتاد و به دليل حضور اجنه در آن بعد از مدتي تعطيل شد!

خوشبختانه اين ميدان پس از گذشت هشتاد سال هنوز پا بر جا مانده هر چند تغييراتي در قسمتهايي از آن ايجاد شده ولي شكل اوليه خود را محفوظ داشته است.میدان حسن آباد در امتداد خیابانی به همین نام میباشد که ابتدای آن به خیابان فردوسی و انتهای آن به میدان باغ شاه منتهی میشود . این میدان از جنوب به پارک شهر میرسد .

این میدان را چندین بار، سازمان میراث فرهنگی، مرمت و بازسازی کرده است و این سازمان قصد دارد تا به شکل گذشته اطراف میدان را بازسازی و حفظ کند. کمی بالاتر از میدان در سمت غربی اولین ایستگاه آتش‌نشانی تهران است که بر روی گورستان قدیمی تهران ساخته شده است‌.

این میدان به سبک معماری عصر رنسانس و با اقتباس از پلادیو، معمار معروف عصر رنسانس ایتالیا، بنا گردیده است‌. چهار ساختمان میدان حسن آباد قرینه یکد‌یگرند و به گونه‌ای منحنی در چهار گوشه میدان قرار گرفته‌اند. خط مترو که درسال ۱۳۷۹، افتتاح گردید در میدان حسن آباد ایستگاه دارد.در ابتدا این میدان به نام هشت گنبدان معروف بود و بعد حسن آباد نام گرفت و هم اکنون نیز ۳۱ شهریور نام دارد، اما اکثر مردم این میدان را به نام حسن آباد می‌شناسند. این میدان اکنون بورس کاموا و نخ‌های بافتنی و همچنین در جنوب بورس سیسمونی نوزاد است‌. قسمت شمالی میدان هم مرکز فروش مبلمان اداری و لوازم چوبی منزل است‌.

در سال 1379 ساختمان‌های دورتادور میدان که در وضع بدی به سر می‌بردند مرمت شده و این میدان شکوه نخستینش را تا اندازه‌ای بازیافته است. بخش جنوب‌شرقی میدان که شبیه سازه‌های سه سوی دیگر میدان بوده توسط بانک ملی تخریب و ساختمانی با نمای تمام ‌شیشه‌ای به جای آن ساخته شده است که ضربه ای اساسی بر این مجموعه تاریخی وارد آورده . این ساختمان متعلق به بانک ملی ایران است که مسبب این تخریب تاریخی میباشد . به تازگی‌ در پی بازسازی‌ بناهای این میدان در جلوی ساختمان نوین بانک، سازه‌ای دکوری شبیه سازه‌های قرینه‌ای که در طرفین دیگر وجود دارند ساخته شده‌است تا تمامیت فضای معماری میدان تا حدی بازگردد . در طی بازسازی این میدان تاریخی، تمام خیابانهایی که به میدان وارد می‌شده‌اند، سنگفرش شده .

موجودی شبیه به سرستون های تخت جمشید در سواحل نیویورک

مرداد ماه 1387 در چندین خبرگزاری خارجی از جمله Foxnews و شبکه تلویزیونی CW11 تصاویر موجودی عجیب پخش شد که ظاهرا بی شباهت به سرستون های عقاب شکل تخت جمشید نبود.

البته در بین خبرگزاری های داخلی ،روزنامه ایران در صفحه حوادث تاریخ 20/5/1387 به این موضوع اشاره کوچکی کرده است.
برای مشاهده آرشیو روزنامه ایران اینجا کلیک کنید.

لاشه این موجود دریایی در سواحل نیویورک آمریکا در منطقه ای به نام مونتاک(Montauk) پیدا شده است.نکته ای که برخی وبلاگ نویسان به آن توجه داده اند این است که در شمال شرقی محل پیدا شدن این موجود ، جزایری به نام Plum Island است که مکان فوق سری نظامی آمریکاست و در این مکان انواع آزمایشات ژنتیکی روی موجودات مختلف انجام می شود و با دستکاری های ژنتیکی موجوداتی خلق می شوند که می توانند کاربرد نظامی داشته باشند.

این اظهارات را در وبلاگ فیل آباد ملاحظه کنید.

این حیوان ، بدنی بدون مو و پوست چرمی با دندان هایی تیز و چیزی شبیه یک منقار دارد.

خانم اهورا فره وشی این موجود را هم از نظر منقار و هم از نظر دست ها بسیار شبیه مجسمه(؟) یا همون سرستون های تخت جمشید می داند.

اظهارات خانم فره وشی

البته به نظر من این خبر و تصاویر می توانند ساختگی باشند.به هر حال باید کارشناسان روی این مسئله اظهار نظر کنند.

در سایت youtube با search کردن واژه Montauk Monster فیلم های زیادی را در این زمینه می یابید.

منابع خارجی این خبر :

http://www.foxnews.com/story/0,2933,395294,00.html lijoye0731,0,1770740.column

http://news.aol.com/weird-news

http://www.newsday.com/news/local/suffolk/ny-limont1412762172may13,0,996931.story

منبع تصاویر :http://ahura-zartosht.persianblog.ir/post/349/

جلسه نهم "سیر اندیشه ها در معماری"(24/2/1388)

در این جلسه سه گروه از دانشجویان به ارائه سمینار پرداختند:

1-سرکار خانم مهندس سمانه سلطان زاده : مرکز هنری و بصری وکسنر پیتر آیزنمن (دیکانستراکشن)

---------------------------------------------------

2-آقایان مهندس جلال سربندی و مهندس علیرضا گلزارنیا : مرکز گردهمایی کلمبوس پیتر آیزنمن (فولدینگ)

-----------------------------------------------------

3-سرکار خانم ها مهندس ارغوان دانشیان و مهندس ماندانا یوسفی : موزه یهود دانیل لیبسکیند

جلسه هفتم"سیر اندیشه ها در معماری"(10/2/88))

در این جلسه در ادامه بحث مدرنیته به بررسی اندیشه ها و آثار لوکوربوزیه پرداخته شد:


به تعبیر چارلز جنکز اگر دو کتاب مهم در معماری وجود داشته باشد ، یکی کتاب "به سوی یک معماری " است که در نیمه اول قرن بیستم توسط "لوکوربوزیه" نوشته شده است.

و کتاب دوم کتاب "تضاد و پیچیدگی در معماری" که در نیمه دوم قرن بیستم و توسط رابرت ونتوری نوشته شده است که ترجمه فارسی این کتاب موجود می باشد.



نگرش لوکوربوزیه به معماری نگاهی ماده گرا و فرمال است که بیانگر عقاید مارکسیستی اوست.

تندیس گونگی در کارهای لوکوربوزیه موج می زند.

تمایلات شدید مارکسیستی در معماران دیگری نظیر آلوار آلتو و هانس میر (دومین مدیر مدرسه باوهاوس) نیز دیده می شود.

تعریف معروف لوکوربوزیه از معماری نشان دهنده توجه فراوان او به فرم و تفکرات مارکسیستی اوست :

او در تعریف معماری نوشته است:" معماری بازی استادانه، صحیح و باشکوه توده‌هایی است که در روشنایی با یکدیگر جمع می‌شوند.

چشمان ما برای مشاهده‌ی صورت ها (فرم ها) در روشنایی ساخته شده‌اند، نور و سایه این صورت ها را آشکار می کنند، مکعب ها، مخروط ها، کره‌ ها، استوانه ها یا هرم‌ ها صورت های بزرگ اولیه‌ای هستند که نور آن را به گونه‌ای ممتاز آشکار می‌کند، تصویر این صور در درون ما و بدون ابهام متمایز و ملموس است. به همین دلیل است که این ها صور زیبا، زیباترین صور‌اند. همه کس، از کودک گرفته تا وحشی و ما بعد الطبیعه دان با این مطلب موافق است. این امر به ماهیت هنرهای تجسمی مربوط می‌شود.

معماری مصری، یونانی یا رومی، معماری منشورها، مکعب ها و استوانه ها، هرم ها یا کره‌هاست. اهرام، معبد لوکسور، پارتنون، کولیزیوم، ویلای هادریان. معماری گوتیک، دراساس، بر کره‌ها، مخروط ها و استوانه ها استوار نیست. فقط صحن اصلی کلیسا بیان صورتی ساده اما به هندسه‌ی پیچیده‌‌ای از مرتبه‌ی دوم (قوس های متقاطع) است. به همین دلیل است که یک کلیسای جامع چندان زیبا نیست و ما در آن به دنبال معوض هایی از نوع ذهنی خارج از هنر تجسمی می‌گردیم. یک کلیسای جامع از نظر ما به عنوان راه اصلی استادانه برای مسئله‌ای دشوار جالب است. اما مسئله‌ای که فرض‌های آن به نادرست بیان شده‌اند، زیرا از صورت بزرگ اولیه (اصلی) ناشی نمی‌شوند. کلیسای جامع یک کار تجسمی نیست، بلکه یک درام است؛ مبارزه‌ای است علیه نیروی ثقیل، که احساس طبیعتی احساساتی است. " (لوکوربوزیه؛ 1381: 207و208)



به طور کلی می توان گفت نگاه تجزیه گرا و خردگرا در همه حوزه ها از جمله معماری در دوران مدرنیته مطرح شد.مثلا در طراحی خانه دومینو لوکوربوزیه ، معماری را به عناصر اولیه و سازنده خود تجزیه کرد.

ادامه دارد ...